Smutne życie pewnego Maxa, czyli jak są traktowane słonie w Tajlandii

Maxa poznałam 5 lat temu, miał wtedy 75 lat, mieszkał w pięknej dolinie Mae Taeng nieopodal miasta Chiang Mai. Nie dane mi było porozmawiać z Maxem osobiście, bo mało rozmowny z niego był osobnik, wolał trzymać się na uboczu i rozkoszować się zasłużoną emeryturą w towarzystwie swoich przyjaciółek. Łatwo było zauważyć, że największą słabość dziadek Max miał do pięknej i zalotnej Rachel, która nie opuszczała go na krok i dawała oparcie jego styranym przez życie nogom. Max nie mogąc już w inny sposób opowiedzieć na zaloty swoich przyjaciółek, czule gładził je po plecach i brzuchach. Gładził je trąbą, bo Max to słoń i to nie byle jaki, bo drugi co do wielkości słoń azjatycki w Tajlandii i najstarszy słoń żyjący w niewoli.

Życie nigdy go nie rozpieszczało, zaraz po urodzeniu został odebrany matce i sprzedany właścicielowi tartaku. Max ciężko pracował w lesie przy wycince drzew, Zawsze głody, zawsze spragniony, często karany za nieposłuszeństwo. Kilkadziesiąt lat ciężkiej pracy zrobiło swoje i biedak co raz bardziej podupadał na zdrowiu, właściciel tartaku nie widział sensu trzymania darmozjada. Oddał go mnichom, przekonując ich, że ogromny słoń będzie ciekawą atrakcją turystyczną i każdy ochoczo zapłaci za zdjęcie w takim olbrzymem. Mnisi nie wiedzieli za bardzo co z nim zrobić, przywiązali go łańcuchami przy bramie wjazdowej do świątyni. Max stał tak całymi dniami, bez możliwości spaceru, kąpieli, czy też choćby odpoczynku, co raz częściej ryczał całymi nocami i hałasował łańcuchem. Nie podobało się to okolicznym mieszkańcom, którzy najzwyczajniej w świecie zaczęli się Maxa bać. Mnisi niezadowoleni ze słoniowego biznesu sprzedali Maxa pierwszemu lepszemu chętnemu.

 Nowy właściciel zabrał naszego bohatera do Bangkoku, gdzie całymi dniami żebrał o pieniądze. Max turystom bardzo się podobał, był olbrzymi, wiec chętnie fotografowali się na jego tle i płacili za to porządne pieniądze. Mahout(właściciel słonia) zadowolony był z takiego obrotu sprawy, w ten sposób mogł zarobić na utrzymanie swojej rodziny. Po ciężkich godzinach pracy, właściciel wracał do domu, a Max  odprowadzany był na wysypisko śmieci gdzie miał swoją miejscówkę. Trudne to życie było dla naszego  słonia, który od chodzenia po asfalcie miął pozdzieranie stopy do żywej kości i pomału tracił wzrok od sztucznego i rażącego światła w mieście. Czy wiecie dlaczego słonie nie tupią? Bo ich stopy są jak aksamitne poduszeczki, bardzo delikatne i miękkie, są tak delikatne, że można powiedzieć, że słonie chodzą na "paluszkach", tak cichutko.
Pewnego razu wracając skrajem autostrady, Max został potrącony przez 18-kołową ciężarówkę. Długo nie mógł wstać na nogi, ale jego mahout się nie poddawał, bo słoń był jego "kopalnią złota", jakoś udało mu się zabrać go z ulicy, ukryć na wysypisku i pozwolić, żeby trochę odpoczął. Po wielomiesięcznej przerwie, kulejący Max wrócił na ulice Bangkoku i nadal był atrakcją turystyczną. Nieważne, że co raz częściej upadał i co raz dłużej zajmowało mu, żeby z tego upadku się podnieść, nie ważne że ból źle zrośniętych kości był nie do wytrzymania. Liczył się zarobek,liczyły sie pieniądze. Raz w roku właściciel Maxa zabierał go na festiwal słoni, aby Max brał tam udział w paradzie. Daleka droga to była, w takim stanie zdrowia, Max dotarł na miejsce wykończony, na szczęście na tym właśnie festiwalu wypatrzyli go wolontariusze pracujący dla Elephant Nature Foundation.

Wolontariusze od razu dostrzegli w jakiej agonii jest Max, skontaktowali się z właścicielką fundacji i ta przyjechała z ekipą JumboExpress, czyli ambolutaryjną pomocą dla słoni. Długo musiała prosić właściciela, żeby zgodził się na sprzedaż Maxa, ten długo się zastanawiał, negocjował cenę. Jednak kolejny upadek Maksa spowodował, ze właściciel dał się przekonać i oddał go w ręce fundacji.

W tym momencie, po ponad 70 latach udręki szczęście uśmiechnęło się do naszego bohatera. Max trafił do "Elephant Heaven". Teren należący do fundacji jest ogromny. Są góry, jest dżungla i jest rzeka, są oddani sprawie ludzie, cóż może słoń chcieć więcej? Długo trwało leczenie Maxa, a jeszcze dłużej trwało gojenie rany na sercu. Nie mógł, nie potrafił zapomnieć, ile krzywdy wyrządził mu człowiek, ile złego go spotkało, choć on nigdy krzywdą nie odpłacił. Zawsze trzymał się na uboczu w otoczeniu słonic, które prawdopodobnie dobrze wiedziały, ze Max potrzebuje dużo miłości i czułości. Jedzenie i lekarstwa przyjmował z pokorą i wdzięcznością, ale nigdy nie obdarował nikogo uśmiechem, nigdy nie podszedł do zagrody gdzie wspólnie, słonie, pracownicy z fundacji, wolontariusze lub zwykli turyści miło spędzali czas na karmieniu, głaskaniu i wygłupach. Max nigdy nie odważył się wyciągnąć trąby w kierunku człowieka, na odgłos samochodu uciekał w popłochu. Słuchałam opowieści o Max'sie i łzy same mi ciekły, spoglądałam na niego z oddali i marzyłam tylko o jednym, aby podejść do niego przytulić się mocno i powiedzieć - PRZEPRASZAM!

                        

Maks zmarł dwa lata temu mając prawie 80 lat ( słonie żyją od 55-75 lat) , otoczony przez wierne przyjaciółki słonice i oddanych mu opiekunów, odszedł spokojnie, dumnie i z uśmiechem na twarzy , jak wspomniała w swojej notce założycielka fundacji Sangduen Chailert.

Sangduen Chailert, zwana zdrobniale Lek praktycznie wychowała się ze słoniami w północnych rejonach Tajlandii. Na dzień dzisiejszy 35 słoni zamieszkuje "Słoniowy Park" i z dnia na dzień ich przybywa. Ponad setka słoni jest pod stała opieką "Jumbo Express" Lek nie walczy z ludźmi, nie krytykuje, stara się uświadamiać jak ważne w ich życiu są słonie i ile krzywdy im się wyrządza. Z racji tej, że słonie są gruboskórne i olbrzymie to Tajom wydaje się, że są one niezniszczalne i że nie odczuwają bólu. Lek daje prace ludziom z okolicznych wiosek, uczy ich jak się takim zwierzęciem opiekować, jak uczyć ich dyscypliny nie zadając bólu, uświadamia Mnichów jak ważne jest, aby oni dawali dobry przykład. Odnosi niesamowite sukcesy, bo zna mentalność swojego narodu, wie, że wszystko w Tajlandii da się załatwić uśmiechem i dobrym słowem. Lek mimo swojej mikrej postury ma siłę słonia i wykorzystuje ją  do walki o lepsze jutro dla swoich podopiecznych. Wiele się o niej i jej pracy pisało w światowej prasie, można też zobaczyć ją w wielokrotnie nagradzanym dokumencie National Geographic

 http://ngm.nationalgeographic.com/ngm/0510/feature5/video.html.

Największą bolączką dla fundacji są prężnie działające parki rozrywki, gdzie turyści mogą przejechać się na słoniu, obejrzeć program artystyczny, nakarmić słonia bananem i kupić sobie obraz namalowany przez słonia. Słonie w takich obozach są głodzone, traktowane w bestialski sposób, tresowane poprzez tortury. Pracują od rana do świtu przez 7 dni w tygodniu. Turyści nie chcą, albo nie potrafią zauważyć problemu. Dzień po dniu ściskane są mocno linami i drutami, a ławeczki dla turystów wżynają się im w kręgosłup. Średniej budowy słoń nie powinien dźwigać na swoich plecach więcej niż  100-120 kilo, a na taką  ciężką ławeczkę często wciskają po 2-3 dorosłe osoby plus opiekun, poganiający słonia pałką zakończoną szpikulcem. Słoń nie może mieć nawet jednodniowej przerwy, bo wtedy nie zarabia na siebie, a raczej na właściciela. Ciężarne słonice pracują do dnia porodu i powracają do pracy dnia następnego. Słonie są wygłodzone i odwodnione,mają zainfekowaną skórę, nieleczone rany. Słoń powinien zjadać około 250 kg pożywienia i zajmuje mu to około 18-20 godzin dziennie. Te zwierzęta nie mają na to warunków ! Podczas treku nie zboczą z trasy, choć na wyciągniecie trąby mają przysmaki i wartościowe jedzenie, ale boją się późniejszych konsekwencji, moczenia trąby w odchodach, nacinania lub wypalania skóry i zostawianie otwartej rany. Po pracy też nie mają warunków, ustawiane są jak autobusy w zajezdni i przykuwane są krótkim łańcuchem jeden przy drugim. Lek jest bezsilna, bo prawo jest po stronie właścicieli słoni. W miarę możliwości stara się odkupować te bardziej schorowane słonie, lub wynajmuje je na okres macierzyński, aby godnie mogły przeżyć ten okres z maleństwem u boku.

Nadzieja tylko w turystach, w odpowiedzialnych turystach, którzy wreszcie powiedzą STOP! Przestaną sponsorować ten bestialski interes! Czy kolorowa fotka na słoniu jest warta jego cierpienia? Czy naprawdę wierzycie w bajki o utalentowanych słoniach, które tańczą na piłce i malują obrazy dla własnej przyjemności? A może nie obchodzi was to w ogóle i liczy się tylko wasza przyjemność?   
Słyszałam też wiele wymówek, a to że słonie przecież muszą zarabiać na siebie, a to że jak dam banana i pogłaszcze to uszczęśliwie takiego słonia, albo że w Polsce też są stadniny koni i ludzie na nich jeżdżą. To są tylko wymówki i ignoranckie argumenty  bo:

- słonie mogą też zarabiać na siebie w godny sposób!

- banankiem nie uszczęśliwisz słonia, on potrzebuje pędy bambusa, konary, nasiona, korę z drzewa, bulwy roślin i trawę do normalnego funkcjonowania, a banan to dla niego taki cukierek na deser!

- w żaden sposób nie uszczęśliwisz takiego słonia siedząc mu na grzbiecie i zadając mu ból. On cię w tym momencie nienawidzi z całych sił!

- oczywiście, że w Polsce tez jeździmy konno, czy zaprzęgamy konie do bryczki, ale czy wsiadł(a) byś na wychudzonego, pokaleczonego konia, który pod siodłem ma drut kolczasty?

My ze Sznupkiem nie jeździmy na słoniach, nie robimy sobie fotek z małymi tygryskami, nie chodzimy do delfinarium w parkach rozrywki i nie pozujemy do zdjęcia z wystraszona małpką. My zwierzęta szanujemy i za cenę jednego egzotycznego zdjęcia w albumie nie będziemy przyczyniać się do cierpień tylu wspaniałych zwierząt. Ja już wystarczająco się przyczyniłam oklaskując foki i pływając z delfinami w Puerto Plata na Dominikanie. Na moje usprawiedliwienie mogę tylko powiedzieć, że nie wiedziałam, nikt mnie jeszcze wtedy nie uświadomił jaką gehennę przechodzą te cudne ssaki dla zaspokojenia naszej próżności.

Jadąc na wakacje do Afryki czy do Azji spełniamy zazwyczaj swoje marzenia. Upewnijmy się, że tymi marzeniami nie robimy krzywdy innym. Szanujmy zwierzęta, szanujmy ludzi, którzy tam mieszkają, dawajmy przykład swoim dzieciom, uczmy ich szacunku dla świata. Poniżej zamieszczam film (po angielsku), może drastyczny, ale pokazuje jak się uczy słonie malować obrazy, jak stoją w kałuży krwi i wyją z bólu, pokazane jest też, jak się siodła słonia. Może to Was przekona do bojkotu takich miejsc i parków rozrywki.